દોસ્તો કુસુમ એક પ્રકારનો છોડ છે, જેના બીજમાંથી કુસુમનું તેલ કાઢવામાં આવે છે. કુસુમના તેલનો એક શ્રેષ્ઠ ગુણ એ છે કે કુસુમના તેલને ગરમ કર્યા પછી પણ તેમાં રહેલા પૌષ્ટિક તત્વો નાશ પામતા નથી. વળી કુસુમના તેલમાં ઘણા ઔષધીય ગુણો જોવા મળે છે, જેનો ઉપયોગ ઘણા રોગોને દૂર કરવા માટે થાય છે.
કુસુમનું તેલ શારીરિક અને માનસિક સ્વાસ્થ્ય માટે અત્યંત ફાયદાકારક છે. વળી કુસુમના તેલમાં મળી આવતા પોષક તત્વો શરીરને સ્વસ્થ રાખવામાં મદદ કરે છે. આ સાથે કુસુમ તેલનો ઉપયોગ વિવિધ પ્રકારની વાનગીઓ બનાવવા, ત્વચા અને વાળ પર લાગુ કરવા માટે થાય છે.
કુસુમના તેલમાં એનર્જી, ફેટ, કાર્બોહાઇડ્રેટ, ફાઇબર, સોડિયમ, પ્રોટીન, વિટામીન E, વિટામીન K, ફેટી એસિડ સેચ્યુરેટેડ અને ફેટી એસિડ અનસેચ્યુરેટેડ જેવા પોષક તત્વો મળી આવે છે. આ ઉપરાંત કુસુમના તેલમાં એન્ટિ-એથેરોજેનિક, એન્ટિ-હાયપરલિપિડેમિયા, એન્ટિ-ઓક્સિડન્ટ, એન્ટિ-ડાયાબિટીસ જેવા ઘણા ગુણધર્મો હોય છે.
કુસુમનું તેલ ખાવામાં ખૂબ જ સ્વાસ્થ્યવર્ધક લાભ આપી શકે છે પરંતુ તેનું વધુ પ્રમાણમાં સેવન કરવું સ્વાસ્થ્ય માટે હાનિકારક પણ હોઈ શકે છે.
કુસુમનું તેલ હૃદય માટે ખૂબ જ ફાયદાકારક છે. કુસુમના તેલમાં અસંતૃપ્ત ચરબીની યોગ્ય માત્રા જોવા મળે છે, જે હૃદયની સમસ્યાઓ સામે રક્ષણ આપવામાં ખૂબ મદદરૂપ છે. વળી ભોજનમાં કસુમના તેલનો નિયમિત ઉપયોગ કરવાથી હાર્ટ એટેક, સ્ટ્રોક વગેરે જેવા હ્રદય સંબંધિત અનેક જીવલેણ રોગોથી બચી શકાય છે.
ડાયાબિટીસના દર્દીઓ માટે કુસુમનું તેલ અત્યંત ફાયદાકારક છે. કુસુમના તેલમાં ડાયાબિટીક વિરોધી ગુણ હોય છે જે શરીરમાં બ્લડ સુગરની માત્રાને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરે છે. આ સાથેડાયાબિટીસના દર્દીઓએ યોગ્ય માત્રામાં કુસુમના તેલનું સેવન કરવું જોઈએ, તેનાથી ડાયાબિટીસની સમસ્યાથી છુટકારો મળી શકે છે.
વજન ઘટાડવામાં માટે પણ કુસુમનું તેલ ખૂબ જ ફાયદાકારક છે. કુસુમના તેલમાં રહેલા પોષક તત્વો શરીરમાંથી વધારાની ચરબી દૂર કરીને વજન ઘટાડવામાં મદદ કરે છે. આ સાથે રોજિંદા ખોરાકમાં કુસુમના તેલનો ઉપયોગ કરવાથી વજન ઘટાડીને સ્થૂળતાની સમસ્યાને દૂર કરવામાં મદદ મળે છે.
ખંજવાળની સમસ્યા ઘટાડવા માટે કુસુમ તેલનો ઉપયોગ કરી શકાય છે. શરીરમાં કોઈપણ પ્રકારની ખંજવાળ આવે તો કુસુમના તેલનો ઉપયોગ કરવો ખૂબ જ ફાયદાકારક છે કારણ કે કુસુમના તેલમાં લિનોલેનિક તત્વ હાજર હોય છે જે ખંજવાળ ઘટાડવામાં અને રાહત આપવામાં મદદ કરે છે.
માસિક ધર્મની સમસ્યાઓ દૂર કરવા માટે કુસુમના તેલનો ઉપયોગ અત્યંત ફાયદાકારક છે. કુસુમના તેલમાં રહેલું લિનોલીક એસિડ માસિક ધર્મના દુખાવા અને ખેંચાણને ઘટાડવામાં અત્યંત મદદરૂપ છે. આ સાથે કુસુમ તેલનું નિયમિત સેવન પીએમએસના લક્ષણોને ઘટાડવામાં પણ મદદ કરે છે.
કુસુમ તેલનો ઉપયોગ ઉઝરડા અથવા અન્ય ઘાને મટાડવા માટે કરી શકાય છે. શરીરના કોઈપણ ભાગમાં થયેલા ઘાને રૂઝાવવા માટે નિયમિત રીતે કુસુમના તેલનો ઉપયોગ કરો, તેનાથી ઘા તરત રૂઝાઈ જાય છે.
કુસુમના તેલના ઉપયોગથી કેન્સર જેવા જીવલેણ રોગોથી બચી શકાય છે. ઘણા અભ્યાસો અનુસાર કુસુમના તેલમાં એવા ઘણા પોષક તત્વો મળી આવે છે જે શરીરમાં કેન્સર પેદા કરતા કોષોને ઘટાડવામાં મદદ કરે છે.
વળી નિયમિતપણે કુસુમના તેલનું સેવન કરવાથી બ્રેસ્ટ કેન્સર, લીવર કેન્સર વગેરેથી બચી શકાય છે. આ સિવાય કુસુમના તેલનો ઉપયોગ કરીને પણ રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારી શકાય છે.
કુસુમનું તેલ પેટ માટે પણ ખૂબ જ ફાયદાકારક છે. કુસુમના તેલમાં જોવા મળતા પોષક તત્વો પેટને લગતી ઘણી સમસ્યાઓ દૂર કરીને પેટને સ્વસ્થ રાખવામાં મદદ કરે છે.
દરરોજ કુસુમના તેલનું સેવન કરવાથી વારંવાર થતી કબજિયાતની સમસ્યાથી બચી શકાય છે. આ સાથે કુસુમનું તેલ મોટા આંતરડા માટે ખૂબ જ ફાયદાકારક છે, જેનો ઉપયોગ કરીને કોલોન સંબંધિત સમસ્યાઓના જોખમોથી પણ બચી શકાય છે.