દોસ્તો કરંજ એ ઔષધીય ગુણોથી સમૃદ્ધ વૃક્ષ છે, જે સમગ્ર ભારતમાં જોવા મળે છે. કરંજનું ઝાડ 25 થી 30 ફૂટ ઊંચું છે અને તેનો દરેક ભાગ ઔષધીય ગુણોથી સમૃદ્ધ હોય છે,
જે ઘણા સ્વાસ્થ્યવર્ધક ફાયદાઓ આપવામાં મદદરૂપ થાય છે. વળી કરંજના ઔષધીય ગુણોને કારણે આયુર્વેદમાં પ્રાચીન કાળથી કારંજને અનેક રોગોની સારવાર માટે ઔષધી તરીકે ઉપયોગમાં લેવામાં આવે છે.
આ સિવાય કરંજના તેલની વાત કરીએ તો કરંજના બીજને પીસીને કરંજનું તેલ બનાવવામાં આવે છે અને કરંજના બીજમાંથી મળી આવતું આ તેલ મુખ્યત્વે ચામડીના રોગોની સારવાર માટે વપરાય છે. આ સિવાય ટાલ પડવી, સોજો અને પાયોરિયા જેવી અનેક સમસ્યાઓને દૂર કરવા માટે પણ કારંજના તેલનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે.
હા, ટાલ પડવાની સમસ્યાથી છુટકારો મેળવવા માટે કરંજના તેલથી માથામાં માલિશ કરવાથી ફાયદો થાય છે. આ સિવાય કારંજના ફૂલને પીસીને માથા પર લગાવવાથી પણ ટાલ પડવાની સમસ્યાથી છુટકારો મળે છે.
સાંધાના દુખાવા અને સોજામાં કરંજના તેલની માલિશ કરવાથી દુખાવો અને સોજામાં આરામ મળે છે. આ સિવાય કરંજના પાનથી અસરગ્રસ્ત વિસ્તારની માલિશ કરવાથી શરીરની તમામ પ્રકારની બળતરામાં પણ ફાયદો થાય છે.
કરંજના તેલનો ઉપયોગ ત્વચાના સ્વાસ્થ્ય માટે પણ ફાયદાકારક છે. વાસ્તવમાં કરંજના તેલથી ત્વચાની માલિશ કરવાથી ખંજવાળ અને સોરાયસિસ જેવા ત્વચા સંબંધી રોગોમાં ફાયદો થાય છે. આ ઉપરાંત કરંજના તેલમાં લીંબુનો રસ ભેળવીને લગાવવાથી દાદને કારણે થતી ખંજવાળ અને બળતરામાં પણ આરામ મળે છે. આ સાથે કરંજના પાનની પેસ્ટ ત્વચાને લગતા રોગોમાં પણ દવાનું કામ કરે છે.
દાંતના દુખાવા કે પાયોરિયા જેવી સમસ્યામાંથી છુટકારો મેળવવા માટે કરંજના તેલને દાંત અને પેઢા પર માલિશ કરવાથી દાંતના દુખાવામાં આરામ મળે છે. આ સિવાય કરંજની એક ડાળીને દાંતમાં ઘસવાથી પાયોરિયા જેવી સમસ્યાથી બચી શકાય છે.
આયુર્વેદ અનુસાર કરંજના તેલનું સેવન કરવાથી પેટમાં રહેલા કૃમિનો નાશ થાય છે, તેથી કહી શકાય કે કરંજના તેલનું સેવન કરવાથી પેટમાં કૃમિની સમસ્યાથી છુટકારો મળી શકે છે. આ સિવાય કરંજનું તેલ શરીર પર લગાવવાથી મચ્છરોના પ્રકોપથી બચી શકાય છે.
ઇજા થવા પર ઘા થયો હોય તે જગ્યાએ કરંજનું તેલ લગાવવાથી ઘા મટી જાય છે, સાથે જ ઘાને ઈન્ફેક્શનથી પણ બચાવી શકાય છે. આ સિવાય કરંજના ફૂલ અને પાનનો રસ ઘા પર લગાવવાથી ઘા મટે છે.
કરંજના તેલમાં એન્ટીબેક્ટેરિયલ ગુણ હોય છે, જે રક્તપિત્તમાં ફાયદાકારક છે. આ સિવાય કરંજના છોડની છાલને પીસીને પેસ્ટ બનાવવાથી રક્તપિત્ત અને ઘાવમાં ફાયદો થાય છે. આ સાથે કરંજના તેલમાં લીંબુના રસના એકથી બે ટીપાં મિક્સ કરીને ઘા પર લગાવવાથી શીતળામાં ફાયદો થાય છે.
